Mając na względzie rozwój mobilności oraz innowacyjności, Powiat Hajnowski jest partnerem w międzynarodowym projekcie badawczym MARA – Mobility and Accessibility in Rural Areas – New approaches for developing mobility concepts in remote areas. Projekt MARA – Mobility and Accesibility in Rural Areas (Mobilność i dostępność na obszarach wiejskich) finansowany jest z Programu Interreg Baltic Sea 2014-2020. W przedsięwzięciu uczestniczy 12 partnerów z 9 krajów, a liderem jest Ministerstwo Energetyki, Digitalizacji i Infrastruktury z Niemiec (Mecklenburg-Vorpommern).Tematem wiodącym projektu jest zrównoważony transport i ruch turystyczny na obszarach peryferyjnych państw basenu Morza Bałtyckiego. Docelowo projekt ma przyczynić się do podniesienia mobilności mieszkańców i turystów w naszym regionie.

Przez ostatnie miesiące intensywnie pracowaliśmy nad Action Plan ujmującym kierunki rozwoju mobilności regionu z wykorzystaniem e-nowinek. Ideą przypadku pilotażowego (innowacji) jest system transportowy z wypożyczeniem rowerów elektrycznych, dostępny poprzez rejestrację w przeznaczonej do tego celu aplikacji, za pomocą specjalnej karty. Przeprowadzona analiza SWOT wskazuje na duży potencjał rozwoju koncepcji e-bike w regionie Puszczy Białowieskiej ze względu na atrakcyjną sieć już dostępnych tras rowerowych (ponad 650 km) oraz perspektywy rozwoju (budowa trasy rowerowej spinającej Hajnówkę z Białymstokiem – stolicą województwa, plany budowy ścieżki rowerowej Hajnówka – Białowieża wzdłuż drogi wojewódzkiej). Dokument wskazuje na potrzebę  opracowania koncepcji regionalnego produktu sieciowego opartego na integracji tras rowerowych oraz innowacyjnych technologii zwiększających atrakcyjność tego środka transportu.

A zmiany są potrzebne – jak wskazują badania ankietowe przeprowadzone przez Politechnikę Białostocką oraz Zespół MARA – Powiat Hajnówka w 2019 r., ankietowani – turyści oraz mieszkańcy wskazali na potrzebę integracji systemów transportowych oraz budowę regionalnych systemów rowerowych z aplikacją mobilną. Potrzeba wypracowania nowych, alternatywnych kierunków mobilności w regionie Puszczy Białowieskiej została równie mocno zaakcentowana podczas dwóch spotkań fokusowych prowadzonych przez pracowników Politechniki Białostockiej z różnymi grupami interesariuszy, które odbyły się w dniach 21.10.2019 i 4.11.2019. w Hajnówce. Gospodarzami obu warsztatów był samorząd Powiatu Hajnowskiego oraz Politechnika Białostocka.

Tworząc Action Plan (nad którym czuwa dr. Urszula Ryciuk, PB) pozostawialiśmy w kontakcie z naszymi partnerami z państw Basenu Morza Śródziemnego. Podczas warsztatów online omówiono dotychczas następujące zagadnienia: identyfikacja potrzeb w zakresie mobilności na obszarach trudno dostępnych turystyczne oraz adaptacja i rozwój istniejącej rozwiązań mobilnych, Ponadto, na podstawie analizy dobrych praktyk krajów  partnerskich (nas szczególnie interesuje nas współpraca z litewskim partnerem z Wileńskiego Uniwersytet Technicznego im. Giedymina (VGTU) – uczelnia techniczna z siedzibą w Wilnie, jeden z dwóch uniwersytetów technicznych na Litwie. Litwa  bowiem wprowadziła e-bike do swojej oferty turystycznej i transportowej), zastanawialiśmy się, jak dostosować zaproponowane rozwiązania mobilne w swoich regionach. W tym miejscu należy nadmienić, że na ostatnim meetingu online nasz partner z Politechniki Białostockiej - dr.hab prof. PB Elżbieta Szymańska oraz dr. hab inż. Zofia Kołoszko-Chomentowska wygłosiły interesujące prezentację omawiając problemy, z jakimi boryka się Powiat Hajnowski w drodze do polepszenia mobilności w regionie. Co więcej, we współpracy z zespołem z Hajnówki wykazały, że korelacja z sąsiadem z Litwy, (tak zwana praca w peer groups) może w przyszłości zaowocować i wskazać nam drogę do przyjaznych ekologicznie rozwiązań transportowych takich jak e-rowery.

Przed zespołem MARA – Powiat Hajnowski kolejne wyzwanie – przeprowadzanie badań wskazujących na możliwość ulokowania potencjalnych punktów stacji ładowania rowerów elektrycznych w regionie. Następnie – seria spotkań z firmami transportowymi, mieszkańcami oraz przedstawicielami samorządów.

Wdrożenie i rozwój nowych, przyjaznych środowisku środków transportu (w szczególności pojazdów elektrycznych, takich jak e-rower czy skuter elektryczny) w regionie Hajnówki w znaczący sposób wzbogaci istniejący system transportowy o innowacyjne i bardziej ekologiczne rozwiązania. Zwiększy dostępność komunikacyjną regionu (zarówno zewnętrzną, jak i wewnętrzną), co pozytywnie wpłynie na atrakcyjność turystyczną regionu i poprawi mobilność w regionie. Rozwiązania te wychodzą naprzeciw oczekiwaniom turystów, którzy zgłaszają duże zapotrzebowanie na środki i infrastrukturę do transportu rowerowego. Rozwój infrastruktury rowerowej (w tym ścieżek rowerowych) może również pozytywnie wpłynąć na zwiększenie częstotliwości ruchu rowerowego wśród mieszkańców, gdyż będzie silną alternatywą dla indywidualnej komunikacji samochodowej i tradycyjnych środków transportu publicznego. Rozwój e-mobilności w powiecie umożliwi rozwiązanie problemów mobilności i dostępności komunikacyjnej mieszkańców i turystów, ale także pozwoli  promować proekologiczne i prozdrowotne postawy związane z aktywnością mobilną.

Rozwój koncepcji opartej na elektrycznych środkach transportu (a także tradycyjnej komunikacji rowerowej) w powiecie będzie miał duże znaczenie również z punktu widzenia ochrony środowiska. Jest to szczególnie ważne dla regionu Puszczy Białowieskiej (jednego z najcenniejszych kompleksów leśnych w Europie, wpisanego na listę UNESCO). Poprawi to jakość powietrza i zmniejszy hałas związany z transportem drogowym. Obecnie ruch samochodowy i nieliczne przedsiębiorstwa są głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza w regionie. Elektryczne środki transportu mogą w przyszłości stać się jedną z najważniejszych form transportu w regionie.

Katarzyna Miszczuk

Barbara Budnik

Starostwo Powiatowe w Hajnówce

Projekt MARA (tekst na plakacie):

12 partnerów z 9 krajów

Całkowita wartość projektu:  ponad 2,3 mln euro, w tym budżet powiatu hajnowskiego jako partnera  to 77.660,00 euro

Badania dot. możliwości rozwoju koncepcji e-rowerów w regionie