Obraz „Hajnówka" Tadeusza Bołoz jest najsłynniejszym obrazem poświęconym naszemu miastu. Wg książki „Tadeusz Bołoz (nie)pokorny uczeń szkoły wileńskiej" powstał ok. 1938 r., natomiast Muzeum Podlaskie, w którego zbiorach się znajduje, podaje rok powstania – 1969 rok.

Bołoz Tadeusz - Artysta malarz, nauczyciel, organizator teatru amatorskiego w Hajnówce, inicjator i wieloletni komisarz ogólnopolskich plenerów. Urodził się 8.08.1910 roku w Nowym Targu. Po ukończeniu studiów w Wilnie na Wydziale Sztuk Pięknych odbył roczny staż w Baranowiczach w liceum i gimnazjum. Zajmował się też grafiką użytkową, projektowaniem wnętrz, wystaw i organizowaniem szkolnego teatrzyku kukiełkowego. Tam zastała go wojna. Z końcem 1939 roku powrócił do rodziców do Hajnówki, rozpoczął pracę w gimnazjum przemianowanym na sowiecką dziesięciolatkę o nazwie Pełna Średnia Polska Szkoła, jako nauczyciel rysunku, kreślarstwa i geografii. Utworzył tu teatr szkolny. Jego uczniem i zarazem członkiem zespołu teatralnego był Stefan Treugutt. Podczas okupacji niemieckiej pracował razem z ojcem Franciszkiem, w biurze projektowym jako kreślarz. Po wojnie osiedlił się w Białymstoku. Pracował jako nauczyciel akademicki w Szkole Sztuk Pięknych, jako wykładowca i dyrektor w Liceum Sztuk Plastycznych. Przez pewien okres pracował też jako referent plastyki w Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego. Jesienią 1945 roku jako jeden z organizatorów uczestniczył w wystawie artystów plastyków miasta Białegostoku. Organizował oddział Związku Polskich Artystów Plastyków , którego był potem wieloletnim prezesem. Wierny swym teatralnym zainteresowaniom pracował w miejscowym teatrze jako scenograf. W roku 1947, gdy powstał Teatr Węgierki był współprojektantem wystroju jego wnętrza, jednocześnie współpracował z teatrem lalek, dla którego projektował scenografię i lalki. W początkach lat pięćdziesiątych pracował w delegaturze "Cepelii" jako kierownik nadzoru artystycznego. Bołoz z wielką pasją poświęcał się pracy społecznej. Ponad 10 lat kierował pracami Nauczycielskiego Ogniska Plastycznego, w których uczestniczyli nauczyciele rysunku z całego województwa. Będąc prezesem Zarządu Związku Polskich Artystów Plastyków w roku 1965 roku był współorganizatorem pierwszego pleneru malarskiego w Białowieży, które na stałe weszły do kalendarza Ministerstwa Kultury i Sztuki. Od 1970 roku przez pięć kolejnych lat był komisarzem pleneru rzeźbiarskiego w Hajnówce. W 1971 r. zapoczątkował i zorganizował pierwszy plener meblarski. W tym samym roku w Lewkowie Starym z jego inicjatywy odbył się jedyny plener ceramiczny. Zasłużył się dla naszego regionu jako pełen pomysłów i inicjatyw organizator powojennego życia artystycznego. Ceniony malarz, czynny w życiu artystycznym i towarzyskim do ostatnich chwil życia. Zmarł w styczniu 1992 roku, pochowany na cmentarzu katolickim w Hajnówce.
Obraz „Hajnówka" o wymiarach 30x50 cm przedstawia osadę Hajnówkę z lat przedwojennych. Jest to barwna akwarela wzbogacona kreską z tuszu. Kiedy w ubiegłym roku forumowicze strony http://hajnowianie.com zastanawiali się, jaką część miasta przedstawia obraz, zwróciłem się w tej sprawie do siostrzeńca malarza. Jego zdaniem artysta przedstawił widok z okna na poddaszu Zespołu Szkół Zawodowych, gdzie mieszkali Bołozowie.

W celu rozpoznania obiektów znajdujących się na obrazie skorzystałem z niemieckiego zdjęcia lotniczego Hajnówki z 1944 r., na którym zaznaczyłem pole widzenia obejmujące widok na obrazie i zaznaczyłem obiekty na obrazie i zdjęciu. Z opisu zabudowy ulicy 3 Maja z książki Władysława Zina wynika, że:

1. Fragment młyna Orzechowskich.

2-5. mały mieszkalny drewniany domek Jarząbka, gdzie znajdowała się mała cukierenka; dom drewniany, w którym mieścił się zakład fotograficzny, prowadzony przez Duksina; drewniany dom czynszowy, którego właściciel nazywał się Marek; dwa drewniane domy położone obok siebie na oddzielnych posesjach, należące do rodziny Gałko.

6. Budynek służbowy kierowników szkół podstawowych;

7. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Rydza-Śmigłego (1936).

8. Budynek mieszkalny.

9. Dom Ludowy "Leśnik" (1935). 10. Budynek Sawickiego.

Niemieckie zdjęcie lotnicze z 1944 r. obejmujące teren widziany przez Tadeusza Bołoza z okna budynku Zespołu Szkół Zawodowych

Ryszard Pater