Zespół Pieśni i Tańca ZSDD
- Utworzono: poniedziałek, 25, maj 2015 18:40
- Odsłony: 3971
Zespół Pieśni i Tańca ZSDD – powstał przy Zakładzie Suchej Destylacji Drewna w Hajnówce. Jego początki sięgają 1945 r. kiedy z inicjatywy ZMW powstał przy zakładzie zespół świetlicowy. Bardzo często organizowano przedstawienia i wieczornice dla pracowników zakładu i społeczeństwa Hajnówki.
Praca zespołu nabrała właściwego kierunku od 1948 r. W tym czasie zainteresowały się nim Związki Zawodowe. Zorganizowano komisję kulturalno-oświatową. Zwiększyła się ilość występów. Zespół brał udział w wyjazdach do gmin: Kojły, Leniewo, Nowoberezowo, Boćki, Czyże, Szostakowo, Eljaszuki i Krywiatycze. Zespół ćwiczył w świetlicy zakładowej mieszczącej się przy ul. Wróblewskiego, której kierowniczką była Janina Lesiak. Jako pierwszy powstał zespół chóralny i orkiestra, którymi kierował Wincenty Domagała. Rozwój zespołu nastąpił w 1954 r., kiedy dyrektorem ZSDD był Stanisław Marcińczak. Wówczas zakład był nie tylko wytwórcą dóbr materialnych, ale musiał też spełniać dodatkowo funkcje polityczno-społeczne, zobowiązany był do finansowego patronatu nad działalnością kulturalno-oświatową. W 1955 r. powstał zespół taneczny prowadzony początkowo przez Alinę Bosko. Raz w tygodniu z Białegostoku przyjeżdżał na próby wybitny tancerz Cyryl Januszkowski. W lutym 1957 roku Zespół Pieśni i Tańca wystąpił na uroczystości otwarcia Domu Kultury "Górnik". Kilkuletnia praca całego zespołu przyniosła znakomite efekty, czego wynikiem były występy w latach 1959-1961 na Ogólnopolskich Dożynkach na Stadionie Dziesięciolecia.
Zdjęcie Zespołu (ok. 1955 r.). Rząd dolny od lewej: Dołęga Krystyna (Gręziak), Kort Stanisława, Sołtys Danuta (Traczewska), Pajkowska Maria, Parfieniuk Lilia (Radzikowska), Powaga Stanisława (Ożyńska), Lukiewicz Helena (Stanisławczyk),, Kwaśnik Jadwiga (Arkuszewska), Domańska Sabina (Buchwald), Kowalik Zofia, Parfieniuk Walentyna (Skiepko) Chrzanowska Halina (Bralczewska), Kacprzak Danuta (Góralewska), Budka Olga (Księżyk). Drugi rząd od lewej: nn, Romaniuk Mrosława (Maglewska), Gręziak Kazimiera (Wenisławska), Sacharczuk Lidia, Pilucik Danuta (Borowy), Fadziejew Galina (Sikora), Rączka Regina, Fadziejew Wiera, Charkiewicz Tamara, Łojko Irena, Charkiewicz Luba, Lesiak Janina, Kowalska Irena, Bożyczko Waleria (Durlak), Wasiak Irena. Trzeci rząd od lewej: Gryglas Henryk, Traczewski Jerzy, Lipnicki Henryk, Kowalski Eugeniusz, Wiertel Piotr, Pieczyński Jan, Najko Jan, Wiertel Władysław, Buszko Borys, Szewczyk Mikołaj (harmonista), Dołęga Roman, Skotnicki Edward, Michalak Marian, Zieliński Zygmunt, Wajs Władysław, Rola Wiktor, Borowski Witold, Maglewski Witold, Góralewski Czesław, Lesiak Czesław, Ludwiczak Mieczysław.
W zespole tanecznym występowali m. in.: siostry Charkiewicz, Teresa Romanowska (Abramczuk), Stanisława Powaga (Ożyńska), Wanda Mirek, Irena Sołtys (Stawarz), Kazimierz Bobkiewicz, Borys Buszko, Tichon Dudnik, Marian Kort, Eugeniusz Kowalski, Lelewscy, Jerzy Panasiuk, Smoktunowicz, Zdzisław Zalejski, Zdzisław Zbitowski. Działalność Zespołu Pieśni i Tańca ZSDD zakończyła się na początku lat 60-tych. Cyryl Januszkowski kontynuował pracę z hajnowską młodzieżą w Ognisku Baletowym, które działało do 1975 r.
Twórcy sukcesów Zespołu:
Domagała Wincenty - ur. w 1888 r. Ukończył konserwatorium w Lipsku. Był kapelmistrzem wojskowym. W latach II wojny Światowej osiedlił się w Hajnówce. Dyrygował orkiestrą strażacką, udzielał lekcji muzyki na różnych instrumentach. W latach 1945-51 prowadził w szkole lekcje śpiewu, organizował zespół muzyczny. W 1949 r. zorganizował orkiestrę w DK „Leśnik", a w 1950 r. chór zakładowy. W 1951 r. związał się z Zespołem Pieśni i Tańca ZSDD, którym kierował przez wiele lat. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych prowadził zespół muzyczny kolejarzy, w którym występowały siostry Michalak.
Januszkowski Cyryl – tancerz i choreograf, w okresie przedwojennym razem z żoną Tamarą tworzyli parę tancerzy o światowej sławie. Człowiek o dużej kulturze, ogładzie i wdzięku osobistym wyróżniał się wschodnim akcentem. Ur. 24.05.1904 r. w Oranach k. Wilna. Był synem pułkownika sztabu generalnego w Petersburgu. Wstąpił do Korpusu Kadeckiego im. Suworowa w Warszawie, naukę w nim, na skutek perypetii związanych z wybuchem I wojny światowej, ukończył w Białej Cerkwi w Jugosławii. Studia zaczął na wydziale leśnym na Uniwersytecie w Zagrzebiu, ale po roku przerwał i wstąpił do szkoły baletowej przy Królewskiej Operze Narodowej. Po jej ukończeniu występował w Paryżu, Belgradzie, Bratysławie, Pradze, Wiedniu. Wrócił do Polski, tańczył w teatrze rewiowym Morskie Oko w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej pracował jako kelner w restauracjach, został aresztowany i wywieziony na roboty przymusowe do Drezna. Po wojnie w roku 1945, razem z żoną Tamara osiadł w Białymstoku. Przystąpił do utworzenia Prywatnego Studium Choreograficzne. Niewiele osób myślało o rozwoju kulturalnym miasta. Jednak determinacja i upór państwa Januszkowskich sprawiły, że szkoła rozpoczęła działalność. Placówka zyskała ogromne poparcie ówczesnego wojewody, a późniejszego Ministra Kultury, Stefana Dybowskiego. Głównym celem Studium choreograficznego było wykształcenie zawodowych tancerzy. Największą trudnością w jego realizacji okazały się warunki lokalowe. Studium nie miało własnej, stałej siedziby. W 1950 roku w wyniku reformy szkolnictwa nastąpiło upaństwowienie Studium Choreograficznego i nadanie mu nazwy Państwowe Ognisko Baletowe. Przeszło ono wówczas pod patronat Ministerstwa Kultury i Sztuki. Placówka niejako rozszerzyła zakres swego oddziaływania. Celem Ogniska Baletowego stało się „roztańczenie" dzieci i młodzieży, ich umuzykalnienie, a także wyrobienie w nich wdzięku i kultury tanecznej. Od 1957 r. Cyryl Januszkowski kierował grupą taneczną Zespołu Pieśni i Tańca w Zakładowym Domu Kultury Zakładów Suchej Destylacji Drewna „Górnik". W latach 1959-1961 zespół występował na Ogólnopolskich Dożynkach na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. W 1960 r. przystąpił do utworzenia w „Górniku" młodzieżowego zespołu baletowego. W tajniki sztuki baletowej wtajemniczani byli co roku ochotnicy w wieku 7-17 lat. Zespół występował w Domu Wojska Polskiego w Warszawie, dawał program na akademii 1-Majowej w Białymstoku, na uroczystości 70-lecia Związku Zawodowego Pracowników Leśnych i Przemysłu Drzewnego, podczas uroczystości 50-lecia ZSDD, objeżdżał z tańcami wsie powiatu hajnowskiego. Na wojewódzkich eliminacjach Festiwalu Kulturalnego Związków Zawodowych hajnowski zespół zdobył jeden z dyplomów. Wszędzie przyjmowano go entuzjastycznie. W 1975 r. C. Januszkowski przeszedł na emeryturę. Był współpracownikiem Wojewódzkiego Domu Kultury, autorem choreografii sztuk wystawianych w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku. Zmarł 02.05.1988 r.
Ryszard Pater