Już po raz 30 startuje akcja „Żółty Tydzień”, której celem jest uświadomienie społeczeństwu zagrożeń zdrowotnych związanych z wirusowym zapaleniem wątroby oraz edukacja na temat profilaktyki tych chorób. Wirusy HAV i HBV, które powodują zapalenie wątroby typu A i B, przez wiele osób mogą być traktowane jako błahy, niegroźny problem zdrowotny, jednakże w rzeczywistości choroba może mieć nieprzewidywalny przebieg, a w niektórych przypadkach WZW typu B ewoluować w poważne schorzenia wątroby, takie jak rak wątrobowo komórkowy.

Wirusowe zapalenia wątroby (WZW) są wywoływane przez kilka typów wirusa (m.in. wirusy WZW typu A, B i C, które mogą powodować stan zapalny wątroby. Niektóre z nich przenoszą się drogą pokarmową, np. wirus WZW typu A, inne, jak wirus WZW typu B i C – drogą naruszenia ciągłości skóry, zwaną również drogą krwi.

Najczęstszą wirusową chorobą wątroby jest wirusowe zapalenie wątroby typu B, czyli tzw. żółtaczka wszczepienna lub żółtaczka zakaźna typu B. Wywołuje ją wirus HBV, który jest do 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV. Tym typem wirusa można zarazić się poprzez kontakt z zakażoną krwią, np. w trakcie wywoływania zabiegów naruszających ciągłość skóry (podczas pobierania krwi do badania, zastrzyków, gastroskopii, szycia ran skórnych, operacji, zabiegów stomatologicznych), a także poprzez kontakty seksualne. Do infekcji może dojść również podczas wykonywania zabiegów w salonach tatuażu, salonach kosmetycznych czy fryzjerskich. Z wirusem WZW typu B mamy do czynienia częściej, niż się nam może wydawać, ponieważ 1 na 100 zdrowych Polaków jest jego nosicielem, a liczba zakażeń tym wirusem w Polsce należy do najwyższych w Europie. W 2014 r. na WZW typu B najczęściej chorowali mieszkańcy województwa śląskiego, zaś najrzadziej osoby z województwa świętokrzyskiego. W województwie podlaskim, w 2014 r. odnotowano 85 przypadków zachorowania na WZW typu B. W tym samym roku 1/3 osób (33,5%), które zachorowały na WZW typu B, trafiła powodu tej choroby do szpitala.

Zakażenie wątroby typu B może prowadzić do wystąpienia nadostrego zapalenia wątroby, marskości wątroby, może mieć równie poważne skutki, jak w przypadku innych chorób zakaźnych, np. gruźlicy, HIV czy malarii. Jak donosi Światowa Organizacja Zdrowia -WHO, tylko w 2010 r. zakażenia WZW typu B i WZW typu C łącznie spowodowały 1,4 mln zgonów. Od kilku lat WHO podkreśla również, że wirus HBV jest drugim po tytoniu czynnikiem rakotwórczym, który może odpowiadać nawet za 80% przypadków raka wątrobowo komórkowego.

Wirusowa Zapalenie Wątroby typu A, potocznie nazywane żółtaczką pokarmową, to ostra choroba zakaźna, rozwijająca się w wyniku uszkodzenia wątroby przez wirusa zapalenia wątroby typu A (HAV). To jedna z najczęstszych przyczyn infekcji pokarmowych, każdego roku na ten typ WZW zapada 1,4 mln osób na całym świecie. Do zakażenia dochodzi zwykle poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą na WZW typu A lub poprzez spożycie skażonej wirusem żywności albo wody. Zakażenie może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. U małych dzieci przebieg zakazania tym wirusem jest w 90% przypadków bezobjawowy, ryzyko ciężkiego przebiegu rośnie wraz z wiekiem chorego. Nie warto lekceważyć infekcji, gdyż możliwym powikłaniem jest nadostre zapalenie wątroby, którego śmiertelność wynosi ok. 50%.

Najczęściej zalecaną metodą zapobiegania zakażeniom wirusami WZW typu A i B jest szczepienie ochronne, cechujące się bardzo dobrym profilem bezpieczeństwa i skuteczności. Jak wszystkie szczepionki, szczepionka przeciwko WZW typu B może powodować przejściowe działania niepożądane (najczęstsze z nich to ból i zaczerwienienie w miejscu wkłucia, zmęczenie, drażliwość i ból głowy), choć nie u każdego one wystąpią. Szczepienia przeciwko WZW typu B to pierwsze szczepienie w profilaktyce onkologicznej, które pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka wątrobowo komórkowego. Od 1982 r. na świecie podano już ponad miliard dawek szczepionki przeciwko WZW typu B. W Polsce znacząco zmniejszyła się zapadalność na WZW typu B po wprowadzeniu w 1994 r. obowiązkowego szczepienia niemowląt przeciwko temu typowi wirusa. Osobom urodzonym przed 1994r. zalecane jest szczepienie przed planowanymi zabiegami medycznymi.

Z kolei szczepienie przeciwko WZW typu A jest w szczególności rekomendowane osobom, które wybierają się w zagraniczną podróż do krajów o wysokiej zapadalności na ten typ wirusa, takich jak Bułgaria, Egipt, Tunezja, kraje regionu Morza Śródziemnego i Afryki.

Nie ma szczepionki przeciwko WZW typu C.

(z materiałów organizatora akcji – firmy GSK)

Z up. Państwowego Powiatowego

Inspektora Sanitarnego w Hajnówce

Nina Trendowska