Grupa archeologów, kierowana przez Magdalenę i Michała Szubskich z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, od początku lipca prowadzi badania smolarni znajdującej się w Leśnictwie Łozice Nadleśnictwa Hajnówka.

Smolarnie były swojego rodzaju zakładami produkcji zlokalizowanymi w lesie. Były to doły, rożnej wielkości, zbiegające się w  kształt leja i usypane dookoła wałem. Na dnie leja znajdował się otwór i rura skierowana do podziemia, gdzie znajdowała się kadź do której ściekała smoła. Do tego procesu wykorzystywano sosnowe łuczywo ułożone w stos i obłożone darnią. Umiejscowione po bokach piece przez parę tygodni rozgrzewały drewno. Gdy cała smoła się wytopiła węgiel drzewny powstały podczas prażenia drewna  sprzedawano do kuźni a smołę zlewano w beczki.

Smolarnia w Leśnictwie Łozice ma 20 metrów średnicy, otacza ją kolisty wał o wysokości ok. 50 cm, który przecina w południowej części kanał odprowadzający smołę do trzech zbiorników.

Efekty wykopalisk są bardzo ciekawe. Archeolodzy odkryli pozostałości spalonej drewnianej konstrukcji i drewnianego zadaszenia, wylepiony gliną zbiornik na smołę oraz prawdopodobnie ślady smoły. Pozyskane w trakcie badań fragmenty ceramiki, pozwalają wstępnie datować obiekt na czasy nowożytne (XVIII wiek).

Badacze dzięki lotniczemu skanowaniu laserowemu zlokalizowali ponad 40 smolarni na obszarze Puszczy Białowieskiej, w większości na terenie Nadleśnictwa Hajnówka. W związku z tym prace nadal trwają.

źródło: http://www.hajnowka.bialystok.lasy.gov.pl