Upał  to  stan  pogody,  gdy  temperatura  powietrza  przy powierzchni ziemi przekracza 30 st. C. W ciągu dnia, najwyższa temperatura występuje pomiędzy godziną 15 a 18, a nie jak się  powszechnie  sądzi  -  w  południe,  zaś  największe promieniowanie UV notowane jest w godzinach 12 – 13.

Wraz  ze  wzrostem  temperatur  znacząco  wzrasta  ryzyko odwodnienia  oraz  przegrzania  organizmu.  Upał  może  doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego, który jest stanem  zagrażającym  zdrowiu,  a  nawet  życiu.  Jego  objawy  to:  zmęczenie, silne  bóle  i  zawroty  głowy,  nudności,  gorączka,  szum  w  uszach, drgawki,  wzrost  temperatury  ciała  zagrażający  życiu,  większa  częstotliwość bicia serca i oddechu.  

Niewątpliwie,  upał  wpływa  również  na  układ  nerwowy  człowieka. Wysokie  temperatury  mogą  powodować  ospałość,  zdenerwowanie, a także wpływają na poziom koncentracji i efektywność pracy.   

Należy  pamiętać,  że  upał  jest  szczególnie  niebezpieczny  dla  osób starszych i dzieci. Trzeba również zadbać o zwierzęta, gdyż wysokie temperatury  również  u  nich  mogą  prowadzić  do  przegrzania
organizmu.

Jak upał wpływa na ludzki organizm:

 Temperatura powietrza
Zagrożenie życia  41 stopni C
Groźba udaru  39 stopni C
Wysychanie gruczołów potowych  38 stopni C
Reakcja systemu termoregulacji  35 stopni C
Próg upału  30 stopniC

 UPAŁ - OCHRONA

• należy ograniczyć opalanie, ponieważ zbyt długie przebywanie na słońcu jest szkodliwe dla organizmu, który łatwo może ulec przegrzaniu, a skóra poparzeniu. Należy przebywać na słońcu nie
• dłużej niż maksymalnie 2 godz. stosując przy tym kremy ochronne;
• dzieci i osoby starsze nie powinny wychodzić z domu, a jeżeli jest to niezbędne, to koniecznie z nakryciem głowy;
• w ciągu dnia należy zamykać w domu okna i żaluzje, by ograniczyć napływ gorącego powietrza do pomieszczeń (szczególnie po stronie nasłonecznionej). Okna należy otwierać nocą, kiedy temperatura jest niższa – jeżeli oczywiście warunki bezpieczeństwa na to pozwalają;
• należy unikać forsownego wysiłku fizycznego w najgorętszej porze dnia. Wysiłek fizyczny, jak np. bieganie może doprowadzić do odwodnienia, skurczów mięśni spowodowanych odwodnieniem i utratą minerałów, przegrzaniem organizmu lub udaru cieplnego;
• pod żadnym pozorem nie wolno zostawiać dzieci i zwierząt w zaparkowanym pojeździe. Temperatura w nagrzanym samochodzie może dochodzić do 50  -  60 stopni C;
• należy nosić lekką i przewiewną odzież z tkanin naturalnych, w jasnych kolorach. Wspomoże to właściwą termoregulację organizmu;
• należy nawadniać organizm – pić dużo wody, najlepiej niegazowanej;
• należny unikać picia kawy oraz napojów zawierających duże ilości cukru – sprzyjają one odwodnieniu organizmu;
• osoby przyjmujące leki, powinny być w kontakcie z lekarzem, aby sprawdzić jaki wpływ mają one na termoregulację i równowagę wodno-elektrolitową;
• jeśli odczuwamy zawroty głowy, osłabienie, niepokój lub dotkliwe pragnienie i ból głowy, należy skontaktować się z dyspozytorem medycznym, dzwoniąc pod numer alarmowy. Jeśli to możliwe
• należy przenieść się w chłodne miejsce;
• należny unikać skrajnych temperatur – osoby, które pracują w klimatyzowanych pokojach nie powinny od razu wychodzić na zewnątrz, gdzie panuje upał – może to spowodować szok termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi;
• będąc nad wodą należy pamiętać, że nie wolno gwałtownie wchodzić do niej bezpośrednio po opalaniu – zanim zaczniemy pływać, należy opłukać ciało wodą, do której wchodzimy i dopiero wtedy powoli się w niej zanurzyć; będąc w podróży, należy częściej robić przerwy i odpoczywać w zacienionych miejscach, by złagodzić negatywny wpływ wysokich temperatur na koncentrację;
• w upalne dni należy przygotowywać lekkie posiłki, bazujące na owocach i warzywach, które dostarczają organizmowi niezbędnych składników mineralnych i witamin, a unikać tłustych, smażonych i  wysokokalorycznych dań, które dodatkowo obciążają i tak zmęczony upałem organizm;
• należy unikać spożywania alkoholu, ponieważ sprzyja to odwodnieniu organizmu.

DZIECI

•   należy ubierać dziecko w lekką, przepuszczającą powietrze, jasną odzież oraz zakładać mu czapeczkę z daszkiem;
•   należy chronić dziecko przed słońcem, m.in. używając parasolki nad wózkiem nawet wtedy, kiedy ten stoi w ocienionym miejscu;
•   należy podawać dziecku letnie, lecz nie zimne napoje, w szczególności ziołowe i/lub owocowe herbatki, a także wodę mineralną lub sok;
•   należy kąpać dziecko w letniej (nie zimnej) wodzie;  
•   nie należy nosić dziecka w nosidełku, gdyż w upalne dni może być mu niewygodnie i gorąco;
•   przed wyjściem z dzieckiem na spacer, należy zabrać ze sobą nawilżone chusteczki oraz butelkę z napojem;
•   należy smarować dziecko kremami z wysokim filtrem;
•   nie należy wychodzić z dzieckiem na zewnątrz w porze, kiedy jest najbardziej gorąco;
•   wysokie temperatury sprzyjają rozwojowi bakterii salmonelli, dlatego też należy unikać pokarmów z surowych jajek, a także często myć dokładnie ręce.

  osoby starsze zwykle przyjmują większe ilości leków. Podczas upałów, gdy organizm się odwadnia, stężenie leków w organizmie może się zwiększyć nawet do zagrażającego życiu.
W związku z tym powinny one bardzo uważnie monitorować swoje samopoczucie, a przede wszystkim stosować się do zaleceń związanych z postępowanie podczas upałów.

www.rcb.gov.pl