W ostatnim kwartale ubiegłego roku Stowarzyszenie Samorządów Euroregionu Puszcza Białowieska  zorganizowało w Hajnowskim Domu Kultury cykl warsztatów artystycznych ph. ,,Zaczarowane dłuto”. Zadanie było zrealizowane przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku. W zadaniu uczestniczyła 20 osobowa grupa dzieci i młodzieży z powiatu hajnowskiego. Specyfiką tych warsztatów było pokazanie jaką rolę odgrywa dłuto w trzech różnych technikach plastycznych: linorycie, rzeźbie w drewnie i odlewie gipsowym. Dzięki temu uczestnicy mogli poznać nie tylko możliwości zastosowania dłuta, ale też dogłębnie zaznajomić się z nowymi technikami. Dodatkową wartością spotkań z ,,zaczarowanym dłutem” było wspólne tworzenie z ciekawymi ludźmi, artystami i  twórcami.

Zajęcia z odlewu gipsowego poprowadziła pani Lila Wyszkowska, instruktor plastyki z Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku.

 Lila Wyszkowska ukończyła studia na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w Instytucie Wychowania Artystycznego, na kierunku rzeźba. Jako nauczyciel rzeźby pracowała w Liceum Plastycznym im. A.Grottgera w Supraślu, Studium Plastycznym w Białymstoku, Niepaństwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej
w Białymstoku. Od 2008 roku współpracuje z Wydawnictwem Pedagogicznym Operon. Jest autorką programów do plastyki dla klas IV-VI szkoły podstawowej i gimnazjum oraz współautorką podręcznika do plastyki dla klas IV-VI szkoły podstawowej wydanej przez to wydawnictwo. W 2009r realizowała program interdyscyplinarnych, plastyczno – teatralnych zajęć dla dzieci z małego miasteczka w ramach stypendium przyznanym jej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 Wykonanie płaskorzeźby metodą odlewu gipsowego było dwuetapowe. Najpierw uczestnicy lepili kwadratowe płytki z gliny, w których odciskali niewielkie przedmioty o ciekawych fakturach. Płytki trzeba było okleić dookoła, niewysoką ramką i zalać masą gipsową. Po stężeniu gipsu, gliniane elementy zostały usunięte, a na uzyskanych płytkach pojawiły się ciekawe reliefy. Wszystko co było wklęsłe stało się wypukłe. Podobna kolejność działań nastąpiła przy wykonaniu płaskorzeźby. W większej i grubszej glinianej płycie młodzi artyści różnymi dłutkami tworzyli wklęsłe płaskorzeźby , a gdy były gotowe zalewali gipsem. Efektem  ich pracy były trójwymiarowe, bardzo różne tematycznie odlewy.

Zajęcia z linorytu poprowadził Zbigniew Budzyński, znakomity hajnowski artysta i wieloletni pedagog.

 
Zbigniew Budzyński  jest absolwentem  Wydziału Artystycznego Uniwersytetu M.C. Skłodowskiej w Lublinie, gdzie uzyskał dyplom z grafiki. Oprócz grafiki warsztatowej wielką pasją pana Zbyszka jest malarstwo. Szczególnie upodobał sobie technikę olejną i akwarelę, zaś tematyka jego twórczości najczęściej związana jest z ziemią podlaską i jej mieszkańcami. Prace artysty były wystawiane w kraju i za granicą, a na co dzień można je obejrzeć m.in. w Galerii Regionalnej „Ławeczka" w Hajnówce.

 Podczas warsztatów młodzież miała okazję samodzielnie wykonać oryginalne dzieło od projektu poprzez przygotowanie matrycy, do wykonania odbitek.

Linoryt to technika graficzna wypukła, podobna do drzeworytu z tą różnicą, że rysunek zamiast w drewnie żłobi się w linoleum. Na pierwszym spotkaniu uczestnicy rysowali projekty na dowolny temat, najczęściej były to zwierzęta. Następnie rysunek był przekalkowywany na powierzchnię płytki z linoleum. Kolejne spotkanie to praca z dłutem. Do opracowania matrycy trzeba było użyć różnych ostrych narzędzi umożliwiających cięcie materiału. W czasie wycinania pozostawały wypukłe te partie, które miały być pokryte farbą drukarską. Dla uzyskania czarnego rysunku na białym tle, trzeba było pogłębić całe tło zachowując wypukłe linie rysunku. Aby osiągnąć odwrotny efekt - białego rysunku na czarnym tle - wystarczyło pogłębić linie rysunku i pozostawić wypukłe tło. Kolejne zadanie było najbardziej ekscytujące, bo wymagało wielu zabiegów i starań żeby uzyskać zamierzony efekt. Na gotową płytkę uczestnicy zajęć nanosili wałkiem farbę, przykładali papier i odbijali mocno pocierając łyżką. Czasami  trzeba było wielokrotnie powtórzyć cały proces odbijania, by otrzymać udany linoryt. Ostatnim i ważnym etapem pracy nad odbitką graficzną było oprawienie jej w kartonową ramkę, czyli passe-partout. Dzięki doświadczonym i fachowym wskazówkom prowadzącego a także umiejętności podejścia do bardzo młodych adeptów sztuki  powstały piękne i niepowtarzalne prace.

Niezwykle atrakcyjne i kreatywne zajęcia ph.,, Zaczarowane dłuto” odbyły się  z udziałem znakomitego twórcy z Hajnówki Sergiusz Żedzia.

 Specjalnością pana Sergiusza jest rzeźba w drewnie o tematyce sakralnej. Odbiorcami jego prac są głównie kościoły. Imponujące rzeźby autorstwa pana Żedzia można zobaczyć nie tylko w hajnowskiej parafii ale też m.in w seminarium w Drohiczynie, w kościołach w Trzciannej, Świętej Wodzie, Sokółce, Podkowie Leśnej, Kruszwicy i Pruszkowie, a kościół w miejscowości Kopisk ma wykonane niemal całe wnętrze. W 2012 roku Sergiusz Żedź otrzymał I Nagrodę w XIX Przeglądzie Sztuki Nieprofesjonalnej Ziemi Hajnowskiej.

 Uczestnicy warsztatów pierwszy raz zetknęli się z pracą dłutem w drewnie. Pod nadzorem i z pomocą rzeźbiarza wykonali płaskorzeźby lub rzeźby pełne z sezonowanego drewna lipowego. Temat prac był dowolny, ale niektóre osoby zainspirowały przyniesione płaskorzeźby pana Sergiusza. Dzięki warsztatom zainteresowani poznali zasady projektowania form przestrzennych, metody wstępnej obróbki materiału, techniki i narzędzia rzeźbiarskie (dłuta, nożyki, pobijaki , ściski itd.),a także postępowanie przy wykończeniu rzeźby.

  Warsztaty ,,Zaczarowane dłuto” przeprowadzone w pracowni plastycznej HDK okazały się trafionym pomysłem na edukację artystyczną młodzieży, udowodniły, jak interesujący, różnorodny i pasjonujący może być świat sztuki.

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku

Hajnowski Dom Kultury