W dniach 14-19 września 2020 r. odbyła się 39. edycja Hajnowskich Dni Muzyki Cerkiewnej. Z uwagi na sytuację epidemiologiczną jej formuła została nieco zmieniona, jednak nie ujęło to wyjątkowości tego wydarzenia. Z uwagi na problemy z dotarciem chórów zagranicznych organizatorzy wprowadzili tryb przesłuchań online, a wszystkie koncerty transmitowane były na żywo za pośrednictwem portalu Cerkiew.pl.

14.09. o godz. 18.00 w Soborze św. Trójcy miał miejsce Koncert Inauguracyjny, na którym zaprezentował się Reprezentacyjny Chór Soboru Św. Trójcy z Hajnówki, zaś w formule online - Chór Kijowskiej Akademii Duchowej pod dyrekcją archimandryty Romana Podłubniaka z Kijowa.

Oficjalnego otwarcia dokonał Burmistrz Miasta Hajnówka Jerzy Sirak. Wśród gości byli m.in. biskup bielski Grzegorz, biskup siemiatycki Warsonofiusz, wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, lokalni samorządowcy, duchowieństwo itp.

Festiwalowi towarzyszyły wydarzenia towarzyszące. Były to wystawy:

• „Karol Wojtyła. Narodziny” w stulecie urodzin Jana Pawła II - przedstawiała najważniejsze momenty z życia Karola Wojtyły od czasów studenckich, przez okres kiedy był robotnikiem, następnie kapłanem, naukowcem, aż w końcu papieżem;
• „Z ikoną przez świat…” - prezentowała relację z pieszych pielgrzymek z Hajnówki do Poczajowskiej Ławry (Ukraina);
• „Arcybiskup Miron - Nieść Pokój, Kochać Ludzi” - jej sponsorem jest Urząd Gminy Narewka. Prezentowała trzy główne etapy dojrzałego życia Arcybiskupa Mirona. Są to: okres odradzania supraskiej ławry, kiedy Władyka był jest namiestnikiem, okres pierwszego w historii ziemi hajnowskiej arcybiskupa hajnowskiego oraz czas sprawowania funkcji Prawosławnego Ordynariusza Wojska Polskiego. Arcybiskup Miron zginął tragicznie w katastrofie rządowego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleńskiem. Wystawę przygotowała Fundacja Ostrogskiego.
• „Święte kąty podlaskie oczami młodego człowieka” - przygotowana przez Fundacje Futurum z Orli. Była ona podsumowaniem, trwających pół roku działań projektowych, podczas których dzieci poznawały sztukę pisania ikon, techniki haftowania ręcznika obrzędowego oraz tradycję aranżacji świętych kątów w podlaskich domach. Dzięki uprzejmości mieszkańców Starego Kornina, Orli, Dubicz Cerkiewnych, Istoku, Orzeszkowa oraz Mikłasz uwiecznione zostały święte kąty znajdujące się w starych, wiejskich chatach.

Dodatkowo odwiedzający te wystawę w dolnej cerkwi Soboru Św. Trójcy mieli wstęp do miejsca, gdzie pochowany jest ks. Antoni Dziewiatowski (założyciel parafii). Znajduje się tam także wystawa poświęcona jego życiu.

• „Chrońmy mokradła” - powstała w ramach projektu „Społeczna kontrola gospodarowania ekosystemami rzecznymi w Polsce”, realizowanego przez Stowarzyszenie Centrum Ochrony Mokradeł.

Wystawy można było oglądać przez cały tydzień. Prócz wystaw odbywały się także koncerty towarzyszące. Festiwalowe chóry zaprezentowały cerkiewny repertuar m.in. w Bielsku Podlaskim, Siemiatyczach (transmisja do obejrzenia: https://www.facebook.com/CerkiewZmartwychwstaniaPanskiegoWSiemiatyczach/videos/2742548439346991/), Nowoberezowie, Michałowie. Tradycyjna „Uczta folklorystyczna” z Białowieży została przeniesiona na teren Nadleśnictwa Hajnówka (Kolejki Leśne). Nie przeszkodziło to jednak uczestnikom w dobrej zabawie.

16 września upłynął pod znakiem naukowych rozważań nad problemami wykonawczymi duchowo-artystycznych przesłań muzyki cerkiewnej. Seminarium miało miejsce w Prawosławnym Studium Psalmistów w Hajnówce, któremu przewodniczył prof. Włodzimierz Wołosiuk. Uczestniczyli w nim chórzyści, dyrygenci, psalmiści z okolic oraz dalszych zakątków Polski.

W tym roku liczba dni przesłuchań konkursowych została zmniejszona z trzech do dwóch.

Wynikało to z mniejszej liczby zgłoszeń oraz bezpieczeństwa sanitarnego. Odbywały się one w dniach 17-18 września od godz. 16.00. Przystąpiło do nich 18 chórów - 10 z Polski (w formule stacjonarnej) i 8 z zagranicy Białorusi, Rosji, Łotwy, Ukrainy (w formule online). Chóry oceniało profesjonalne jury w składzie: prof. dr hab. Włodzimierz Wołosiuk (przewodniczący), ks. protodiakon Bazyli Dubec, Ireneusz Ławreszuk, prof. dr hab. Grzegorz Pecka (online).

W sobotnie popołudnie poznaliśmy laureatów tegorocznego Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej.

Jury podkreślało, iż mimo trudności organizacyjnych udało się zachować wysoki poziom artystyczny. Szczególna uwaga została zwrócona na coraz to lepsze wykonania chórów wiejskich oraz miejskich, oraz chęć z ich strony prezentowania swoich umiejętności na tak prestiżowym, międzynarodowym wydarzeniu. Nagrodzeni zostali:

W kategorii chórów parafialnych wiejskich:

• I miejsce – Chóru Młodzieżowego „Omofor”, Nowozasimowiczy (Białoruś)
• II miejsce ex-aequo – Chór Parafii Prawosławnej pw. Św. Archanioła Michała w Orli (Polska)
• Chór Parafii Prawosławnej pw. Cudownego Obrazu Zbawiciela w Rogawce (Polska)
• Trzeciego miejsca nie przyznano.

W kategorii chórów parafialnych miejskich:

• I miejsce ex-aequo – Chór Parafii Prawosławnej pw. Św. Mikołaja, Irpień (Ukraina)
• Chór Parafii Prawosławnej pw. Św. Proroka Eliasza w Dojlidach, Białystok (Polska)
• II miejsce – Chór Parafii Prawosławnej pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Bielsku Podlaskim (Polska)
• III miejsce – Chór Parafii Prawosławnej pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Siemiatyczach (Polska)

W kategorii chórów dziecięco – młodzieżowych:

• I miejsce – Młodzieżowego Chóru Szkoły Podstawowej nr. 201 „Fest” z Mińska (Białoruś)
• II miejsce ex-aequo – Chór Dziecięco-młodzieżowy Soboru Św. Trójcy w Hajnówce (Polska)
• Chór Dziecięco-młodzieżowy przy szkółce niedzielnej Cerkwi Prawosławnej pw. Wszystkich Świętych „Łampada”, Kursk (Rosja)
• III miejsce – Chór Młodzieżowy Cerkwi Prawosławnej pw. Narodzenia Pańskiego w Grodnie (Białoruś)

W kategorii chórów innych:

• I miejsce – Chór Duchowieństwa Diecezji Warszawsko-Bielskiej (Polska)
• II miejsce – Zespół Wokalny Młodzieżowego Domu Kultury w Białymstoku „Esperimento” w Białymstoku (Polska)
• III miejsce – Zespół Wokalny „Armonia” z Białegostoku (Polska)

W kategorii chórów akademickich:

• I miejsce – Chór Kameralny „Błahowiest” z Rygi (Łotwa)
• II miejsce – Chór „Doros” z Moskwy (Rosja)
• III miejsce – Zespół Wokalny „Recha”, Mozyr (Białoruś)
• Ponadto Jury przyznało Wyróżnienie dla: Chóru Psalmistów i Dyrygentów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Polska).

Nagrodzone chóry zaprezentowały się ponownie z przepięknym sakralnym repertuarem podczas I Koncertu Galowego w Hajnówce oraz II Koncertu Galowego w Białymstoku.

W mniejszym zakresie, z mniejszą ilością artystów, lecz w równie uduchowionej atmosferze muzyki cerkiewnej, która ujmuje nawet najtwardsze serca, daje czas do refleksji nad codziennością, zatrzymuje w tej wielkiej gonitwie. Tak można podsumować tegoroczny festiwal.

Przed organizatorami wielkie wyzwanie - to przyszłoroczna jubileuszowa 40. edycja Międzynarodowego Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki. Mamy nadzieję, że wówczas spotkamy się już w tradycyjnym majowym czasie.

XXXIX Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej 14-19.09.2020r. został dofinansowany ze środków: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, Urzędu Miasta Białystok, Starostwa Powiatowego w Hajnówce, Urzędu Miasta Białystok, Urzędu Gminy Hajnówka, Urzędu Gminy Czyże, a także wsparty przez sponsorów:

• Prawosławny Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa
• Wszystkie Gminy wchodzące w skład „Stowarzyszenie Samorządów Euroregion Puszcza Białowieska”
• Urząd Miasta Bielsk Podlaski
• Parafia Prawosławna Św. Trójcy w Hajnówce
• Parafia Prawosławna Hagia Sophia w Białymstoku
• Parafia Prawosławna p/w Św. Michała Archanioła w Bielsku Podlaskim
• Pronar - Sergiusz Martyniuk, Narew
• EuRoPol GAZ s.a., Białystok
• Fadbet Spółka akcyjna, Białystok
• Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska, Hajnówka
• Maksbud - Jan Miniuk, Bielsk Podlaski
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych, Hajnówka
• Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego PEPEES S.A. Łomża
• Politechnika Białostocka
• Spółdzielnia Mieszkaniowa "Słoneczny Stok", Białystok
• Przedsiębiorstwo Usługowo-Asenizacyjne Astwa, Białystok
• Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o. o. w Hajnówce
• Spółdzielnia Mieszkaniowa w Hajnówce
• Stowarzyszenie Wierni Tradycji Pokoleń, Warszawa
• MPO Spółka z o.o., Białystok
• RUNO Spółka z o. o., Hajnówka
• Powszechna Spółdzielnia Spożywców SPOŁEM w Hajnówce
• Bank Spółdzielczy w Narwi
• Bank Spółdzielczy w Hajnówce
• Nadleśnictwo Hajnówka
• Telewizja Kablowa Hajnówka
• Hajnowski Dom Kultury
• Kwiaciarnia Agatka, Hajnówka
• Kancelaria Notarialna Marek Wasiluk, Hajnówka
• Bank Spółdzielczy w Białymstoku
• FORNIR – Olga Sawicka, Hajnówka
• Transport Międzynarodowy i Krajowy "Bojar", Hajnówka
• Zakład Instalatorstwa Elektrycznego – Jan Misiejuk, Hajnówka
• Michał Skiepko, Warszawa
• Nina Kraśko, Warszawa
• Wiera Pawluczuk, Hajnówka
• Grzegorz i Aleftyna Tomaszuk, Hajnówka
• Katarzyna i Mariusz Tomaszuk, Hajnówka
• Wyborowa - Andrzej Szumowski, Warszawa
• Walentyna i Stefan Bilkiewicz, Hajnówka
• Nadzieja i Jan Czerniakiewicz, Narew
• Alina i Mirosław Awksentiuk, Hajnówka
• Anna i Maria Szkudlarek, Gdynia
• Jan Syczewski, Białystok
• Roman Bołbot, Hajnówka.

Stowarzyszenie „Miłośnicy Muzyki Cerkiewnej”, Społeczny Komitet Organizacyjny wraz z Biurem Festiwalowym kierują serdeczne podziękowania wszystkim, którzy wsparli finansowo i osobowo organizację tegorocznego wydarzenia. Wielkie podziękowania należą się portalowi cerkiew.pl, dzięki któremu za pośrednictwem transmisji online mogliśmy dotrzeć z koncertami festiwalowymi i muzyką cerkiewną do szerszego grona odbiorców nie tylko w regionie, ale także w kraju i za granicą. Wszystkie transmisje są dostępne m.in. na you tube cerkiew.pl, fb.com/hajnowskiednimuzykicerkiewnej, www.festiwal.cerkiew.pl.

Festiwal odbył się z Błogosławieństwa Jego Eminencji Najprzewielebniejszego Sawy Metropolity Warszawskiego i całej Polski oraz pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Emilia Korolczuk

fot. Tomasz Grześ