Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce w ramach projektu „Muzeum na kółkach" przygotowała prezentację multimedialną o historii społeczności żydowskiej w Hajnówce.

Prezentacja ilustrowana fotografiami ze zbiorów biblioteki połączona z wykładem stanowi swoiste kalendarium osadnictwa starozakonnych w naszym mieście. Poza siedzibą leśnika (strażnika) w końcu XVII wieku prawdopodobnie istniała tu także karczma (świadczy o tym spis opłat za karczmy i zajazdy z 1696 roku - dr Tomasz Samojlik). Karczma była przy ówczesnym gościńcu do Orli, dzisiejszej ulicy Wrzosowej. Zabawne historie o jej właścicielu, przekazywane kolejnym pokoleniom zachowały się w pamięci hajnowian.

Osiedlanie się większej ilości Żydów nastąpiło w końcówce XIX w. Gmina żydowska zawiązała się jeszcze przed I wojną światową. W 1921 r. na 748 mieszkańców, 41 osób stanowili starozakonni. W wyniku gwałtownego rozwoju przemysłu drzewnego, następował dynamiczny rozwój Hajnówki i masowy napływ ludności. Hajnówka w przededniu II wojny światowej liczyła 17 tys. mieszkańców, w tym ponad 600 Żydów. 6 sierpnia 1941 r. wywieziono ich do getta w Prużanie (dziś Białoruś), a stamtąd do obozu koncentracyjnego.

Mówiąc o historii hajnowskich Żydów, wymieniamy ich imiona, nazwiska, zawody i prowadzone rzemiosła, podkreślamy rozmaitość usług i szeroką działalność handlową. Przybliżamy znane nam fakty historyczne, obyczaje i kulturę.

Wizyta w bibliotece była też okazją do zwiedzenia wystawy Grzegorza Pietraszka „Zostały tylko macewy". Gośćmi bibliotecznych spotkań byli uczestnicy Środowiskowego Domu Samopomocy i uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im M. Skłodowskiej-Curie. Prezentacja była wstępem do wycieczki w Muzeum na kółkach, gdzie eksperci z Muzeum Polin: Kinga Lewandowska, Katarzyna Janowska, Katarzyna Niewczas i Michał Nowak szeroko prezentowali historię i kulturę żydowską.

Wszystkich zainteresowanych lekcjami o historii społeczności żydowskiej w Hajnówce prosimy o kontakt. (telefonu 85 682 29 69, e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. )

Alla Gryc

Fot. Agnieszka Kazberuk