Prywatne Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa istnieje od 25 lipca 2003 r. Powstało z inicjatywy Pana Stanisława Mierzwińskiego na bazie rodzinnej kuźni, założonej w 1927 r. Chciał w ten sposób nie tylko kultywować rodzinne tradycje, ale także pokazać, jak wyglądała praca wiejskiego kowala, zaliczanego dawniej do elity rzemieślników. Pan Stanisław – „ostatni z rodziny kowali hajnowskich”, jak mówią o nim ludzie, zgromadził w swoim muzeum kilkaset eksponatów. Są tu różne narzędzia, wyroby i urządzenia kowalskie, maszyny rolnicze, modele pieców, urządzenia niezbędne do wytopu żelaza z rud darniowych, żużle po piecowiskach z okresu prehistorycznego, maszyny i urządzenia rolnicze. Na uwagę zasługuje zestaw podków końskich na różne pory roku i buty dla konia zakładane do chodzenia po bagnistym terenie. Zbiory ogółem liczą 586 sztuk. Zbiór muzealiów jest darowizną dziadków i pradziadków, niektóre eksponaty są wypożyczone z innych muzeów.

Na podwórku obok kuźni znajduje się miniaturowy model starożytnego pieca hutniczego, tzw. dymarki, gdzie można prześledzić cały proces wytopu żelaza. Na zapleczu muzeum mieści się nadal działająca kuźnia, w której pan Stanisław urządza pokazy kucia. Chętni mogą popróbować swoich sił w kuciu młotkiem rozgrzanego do czerwoności żelaza. Gospodarz oprowadza zwiedzających, ciekawie opowiadając historię kowalskiego kunsztu. W muzeum organizowane są lekcje historii kowalstwa i warsztaty edukacyjne dla młodzieży szkolnej. Uczniowie poznają podstawy kowalskiego fachu, który prawie już zniknął z polskich wsi.
Hajnowskie Muzeum jest członkiem Świętokrzyskiego Dziedzictwa Przemysłowego, opiekę merytoryczną nad nim sprawuje Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie oraz Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Pruszkowie.

Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa

ul. Lipowa 1

17-200 Hajnówka

Tel.: 85 682 25 64/ kom. 601 073 775

Godziny otwarcia:

poniedziałek – sobota: 9:00 – 18:00

niedziela: 10:00 – 18:00

cena biletu: 4 zł

Po wcześniejszym uzgodnieniu organizowane są pokazy kowalstwa.

Referat Polityki Gospodarczej

Urzędu Miasta Hajnówka

fot. Emilia Rynkowska